Don’t sleep and drive!
Με αφορμή την προβολή της ταινίας Η Σκόνη του Χρόνου, καταπιανόμαστε με ένα θέμα πάντα επίκαιρο, αυτό της υπνηλίας...Βρέθηκα σε ένα πολύ ενδιαφέρον θεατρικό έργο, δυστυχώς όμως η συσσωρευμένη κούραση είχε ως αποτέλεσμα από το μέσο της παράστασης και μετά τα μάτια μου να κλείνουν στιγμιαία. Ή τουλάχιστον έτσι νόμιζα, αφού στην πραγματικότητα δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα αν είχαν μεσολαβήσει κάποια κλάσματα του δευτερολέπτου ή ολόκληρα λεπτά... Μάλλον το πρώτο. Εντούτοις, ήταν αρκετό για να χάσω κάθε επαφή με την εξέλιξη του έργου, αλλά και την υπόληψή μου απέναντι σε όσους κάθονταν γύρω μου! Μικρό το κακό. Τι θα γινόταν αν το ίδιο μού συνέβαινε στο δρόμο; Ανάμεσα σε έναν οδηγό που έχει καταναλώσει δύο ποτήρια ουίσκι (τα οποία ίσως οριακά τον καθιστούν παράνομο) και έναν ξενύχτη, προσωπικά, θεωρώ το δεύτερο σαφώς πιο επικίνδυνο. Ωστόσο, ούτε ο νόμος ούτε η ατομική αίσθηση ευθύνης φαίνεται ότι επαρκούν, ώστε ένας νυσταγμένος να μην πιάσει τιμόνι. Σύμφωνα με μια έρευνα -όχι από εκείνες που βγαίνουν καθημερινά στην επικαιρότητα και ισχυρίζονται, για παράδειγμα, ότι η κατανάλωση παντζαριών μπορεί να ευθύνεται για την... απιστία, αλλά μια άλλη, πιο ουσιαστική, που διεξήγαγε η Mercedes Benz-, το ένα τέταρτο των σοβαρών ατυχημάτων οφείλεται στην έλλειψη συγκέντρωσης, στην κόπωση και στην υπνηλία. Στα συμπεράσματα της έρευνας καταγράφεται, επίσης, ότι η νυχτερινή οδήγηση αυξάνει τις πιθανότητες να κοιμηθεί ο οδηγός στο τιμόνι, ότι ύστερα από τέσσερις ώρες οδήγησης περιορίζονται σημαντικά τα αντανακλαστικά του διπλασιάζοντας τις πιθανότητες ατυχήματος, ενώ έπειτα από έξι ώρες οι στατιστικές είναι οκτώ φορές πιο δυσοίωνες, έναντι ενός εν εγρηγόρσει οδηγού. Κι επειδή προς το παρόν η Τροχαία δεν έχει στη διάθεσή της... υπνόμετρα, οι κατασκευαστές φαίνεται ότι είναι σε θέση να δώσουν μια λύση στο πρόβλημα. Ουσιαστικά, δύο διαφορετικές τεχνολογίες χρησιμοποιούνται, ανάλογα με το αν παρακολουθούν την κατάσταση του οδηγού ή τον τρόπο που οδηγεί.
Το πανάκριβο σύστημα του Lexus LS βασίζεται σε μια υπέρυθρη κάμερα, η οποία τοποθετείται στην κολόνα του τιμονιού και μπορεί να αντιλαμβάνεται αν ο οδηγός κοιτάει μπροστά. Αν τον έχει πάρει ο ύπνος ή είναι απασχολημένος, π.χ. με τη συνοδό του, τότε, εφόσον το ραντάρ στο εμπρός μέρος του αυτοκινήτου αντιληφθεί ότι επίκειται σύγκρουση, αρχικά μια ηχητική προειδοποίηση φροντίζει να του επιστήσει την προσοχή, κι αν δεν υπάρξει εκ μέρους του κάποια αντίδραση, ενεργοποιούνται από μόνα τους τα φρένα.
Η Volvo στα XC60, V70, XC70 και S80 και η Mercedes στην ολοκαίνουργια Ε-Class ακολουθούν μια άλλη λογική, αντί δηλαδή να παρακολουθούν τον ίδιο, παρατηρούν αν η συμπεριφορά του στο δρόμο εμφανίζει σημάδια κόπωσης. Η σουηδική εταιρεία επιστρατεύει τον ανιχνευτή αλλαγής λωρίδας και αξιολογεί (καταγράφοντας συνεχώς την απόσταση του αυτοκινήτου από τη διαγράμμιση) αν ο οδηγός «τα ’χει παίξει». Μια μπάρα στον πίνακα οργάνων, με βαθμονόμηση από το 1 έως το 5, αποτυπώνει την προσοχή που δίνει στο δρόμο, κι αν εκτιμηθεί ότι του χρειάζεται ένα μικρό διάλειμμα, η ένδειξη μιας... κούπας καφέ και ένα ηχητικό σήμα του το υποδεικνύουν διακριτικά. Ανάλογο, αλλά λίγο πιο περίπλοκο είναι το σύστημα της Mercedes. Το αυτοκίνητο από τα πρώτα κιόλας λεπτά αποτυπώνει το οδηγικό προφίλ του οδηγού, αναλύοντας τον τρόπο που χρησιμοποιεί το τιμόνι, το γκάζι, το φρένο ή άλλα χειριστήρια. Μόλις παρατηρηθεί κάποια διαφορά στη συμπεριφορά του, που συνήθως αρχικά εκδηλώνεται με κάποιες μικρές κινήσεις στο τιμόνι, τότε η ηχητική προειδοποίηση και η ανάλογη ένδειξη της κούπας καφέ στο ταμπλό φροντίζουν να προληφθούν τα χειρότερα.
Όπως καταλαβαίνετε, η τεχνολογία έχει προχωρήσει τόσο, που σε λίγα χρόνια δεν αποκλείεται ο οδηγός να ανακτά την επαφή του με το περιβάλλον όχι με μια κακόηχη προειδοποίηση, αλλά με το άρωμα του εσπρέσο που οσονούπω θα του σερβίρεται! Δε μένει παρά αυτή η τεχνολογία να υιοθετηθεί και στο θέατρο που στον τομέα της... αφύπνισης των θεατών δε φαίνεται να έχει κάνει μεγάλα βήματα τα τελευταία 2.500 χρόνια. Απομένει να λυθεί ένα μικρό τεχνικό πρόβλημα: Πώς δηλαδή μια ηχητική προτροπή του τύπου «ο κύριος στην 5η θέση της 8ης σειράς να περάσει στο φουαγιέ για καφέ» δε θα διακόπτει τη ροή της παράστασης..._ Μ. Σ.